Dziś dzień sołtysa, coroczne święto, obchodzone w celu wyrażenia uznania wszystkim sołtysom.
Sołtysi pojawili się już w średniowieczu – wyznaczani byli przez feudalnych panów, a ich głównymi obowiązkami było zbieranie czynszu i przewodniczenie ławie wiejskiej.
Pełnili oni również rolę wiejskich sędziów. Z czasem ich mocna pozycja została częściowo ograniczona.
Po upadku komunizmu sołtys został organem wykonawczym sołectwa. Obecnie sołtysa wybierają mieszkańcy danego sołectwa, która pozostaje na bieżąco w sprawach lokalnych.
Współcześnie do obowiązków sołtysów, oprócz reprezentowania sołectwa na zewnątrz, należy m.in. zwoływanie zebrań wiejskich, realizowanie uchwał rady gminy, czy też pobieranie podatku.
W wielu gminach w podziękowaniu za ich pracę i działania na rzecz mieszkańców organizowane są spotkanie (oficjalne i nieoficjalne), biesiady i konkursy. Wójtowie i burmistrzowie wystosowują uroczyste powinszowania.
W Polsce jest około 40 tysięcy sołtysów.
Co ciekawe, przemiany obyczajowe nie ominęły obszarów wiejskich – jeszcze kilkadziesiąt lat temu sołtysami byli praktycznie wyłącznie mężczyźni, dziś panie stanowią prawie jedną trzecią w tej grupie. Pozostaje jednak problem tytułowania – słowo „sołtysowa” przez lata oznaczało żonę sołtysa. Dlatego pojawiła się sołtyska, która części kobiet nawet się podoba.
W Gminie Nadarzyn sołtysów jest piętnastu tyle co sołectw. Można powiedzieć, że swoją funkcję pełnią społecznie
Wynagrodzenie dostają za udział w sesji rady gminy - 160 zł diety, 2,60 zł za każdy rozniesiony nakaz płatniczy oraz 10% kwoty od każdego przyniesionej do urzędu podatku.
W tym wypadku gmina w 2013 roku, wypłaciła sołtysom 73 tys zł. Średnio na sołtysa wypada 6-9 tys zł, chociaż krezus w tym zestawieniu osiągnął dochód prawie 30 tys.
