Fot.: GOOGLE
Obecny cmentarz parafialny w Nadarzynie, powstał w 1853 roku. Wcześniej, przez około 400 lat, miejscem grzebalnym był teren przykościelny na tyłach obecnego budynku plebanii w kierunku rzeki i wzdłuż rzeki do mostu. Rzeka płynęła wtedy nieco innym korytem, zmiany nastąpiły w związku z budową gierkówki (Trasy Katowickiej)w latach 70 ubiegłego wieku. Ostateczna likwidacja i przeniesienie resztek prochów nastąpiła w latach 20 ub. wieku za probostwa ks. Maliszewskiego.
Obecny teren cmentarza został wydzielony z gruntów probostwa, w drodze zamiany gruntów nadanych przy powoływaniu parafii. Do tego dwaj gospodarze ofiarowali kolejne działki. Ostateczna wielkość obszaru cmentarnego ustanowiona została przy komasacji w latach 1923-1933 (ok.2ha).
Pierwsze pochówki odbywały sie po lewej stronie cmentarza, tam też były groby znaczniejszych i bogatszych obywateli. W części z prawej, od strony ul. Turystycznej groby mieli biedniejsi mieszkańcy parafii.
Zdjęcia najstarszych, zachowanych w niezłym stanie pomników, postumentów, prezentujemy w galerii.
Najstarszy z nich to pochodzący z 1865 postument –( bez mogiły). Na cmentarzu znajdują się również dwa miejsca pochówków żołnierskich. Pierwszy z nich to kwatera żołnierzy niemieckich z lat 1915-1916 – obecnie pusty plac obsadzony dębami, po prawej stronie cmentarza. A drugi to cmentarz wojskowy (wojenny ) gdzie znajdują się groby żołnierskie z 1939 roku (bitwa brwinowska) i ofiary mordu jeńców na terenie przykościelnym, oraz mogiły osób cywilnych i więźniów obozu Dulag 121, ekshumowanych z miejsc egzekucji , między innymi z Dębaka i lasów Młochowskich. W sumie ok. 160 mogił.
Za cmentarzem w kierunku Strzeniówki przy ul. Turystycznej znajduje się również kwatera świadków Jehowy.
Z miejsc ciekawszych warto znać miejsce pochówku Łukasza Iwanowicza Powstańca Styczniowego z 1863 roku. Mogiły zasłużonych lub znanych mieszkańców gminy Nadarzyn prezentujemy w galerii.
Warto zatrzymać się na chwilę, nie przechodzić bezwiednie obok tych, o których dziś świadczy tylko prostokąt mogiły i skromny napis, a kiedyś w znaczący sposób wpływali na nasze życie.
Widoczna w ostatnich latach poprawa stanu estetycznego, kostka, lampy, porządek pochówków, to bardzo cieszy. Jednak przydała by się jeszcze inwentaryzacja mogił i plan, który mógłby ułatwić poruszanie się osobom przyjezdnym i gościom, a zapewne odkrył by jeszcze wiele ciekawostek z przeszłości.
Tablicę z podobną treścią, ustawione są przed cmentarzem, a ich autorami są Ryszard i Krzysztof Zalewscy, pomagał w opracowaniu Wiktor Majewski.
Jeżeli mieli by Państwo ochotę wyrażenia, swoich uwag, opinii itp. to zapraszamy do komentowania pod artykułem, lub kontakt bezpośredni z autorami tablic, pod adresami mail: ryszard.zal@gmail.com, tel. 602 627 456, lub kontakt@nadarzyn.tv
