– Sytuacja osób, które zachorowały na nowotwory krwi jest naprawę bardzo trudna w Polsce – mówi Dorota Raczkiewicz, prezes fundacji Dar Szpiku. Pomóc mogłaby większa liczba placówek medycznych, gdzie można by przeszczepu szpiku dokonać oraz rozbudowa Rejestru Dawców Szpiku. Jak podkreśla, zabieg pobrania szpiku jest nieskomplikowany i bezpieczny dla dawcy, a może uratować komuś życie.
– Co roku około 10 tysięcy osób dowiaduje się, że ma nowotwór krwi. U większości potrzebny jest przeszczep – mówi Agencji Informacyjnej Newseria Dorota Raczkiewicz, prezes fundacji Dar Szpiku.
Liczba wykonywanych co roku przeszczepów w porównaniu z liczbą chorych jest niewielka, choć i tak w zeszłym roku wykonano ich rekordowo dużo, bo 900. Jak wyjaśnia Dorota Raczkiewicz, mogłoby ich być zdecydowanie więcej, gdyby nie mała liczba dawców. W krajowym rejestrze jest ich około 300 tys., podczas gdy w Niemczech to około 4 mln osób.
To sprawia, że chorzy muszą liczyć raczej na inne metody leczenia, które zresztą nie zawsze można zastosować. Jednym z rozwiązań w tej sytuacji są autoprzeszczepy, czyli pobranie szpiku od osoby chorej w czasie remisji, czyli poprawy stanu zdrowia.
– Jest to rozwiązanie najprostsze, także dla organizmu chorego, dlatego że nie ma odrzutu – mówi szefowa fundacji.
Jednak nie zawsze możliwe, ze względu na zły stan zdrowia danej osoby.
Często stosowane są także przeszczepy od dawców spokrewnionych, czyli od rodzeństwa. Jednak statystyki pokazują, że żeby taki przeszczep miał miejsce, to w rodzinie musi być co najmniej czworo dzieci.
– A i tak nie zawsze się zdarza, że rodzeństwo może być dawcą, bo są i takie przypadki, że jest sześcioro czy siedmioro dzieci i nikt nie może być dawcą – mówi prezes Fundacji Dar Szpiku.
Jedynie dla 25-30 proc. chorych znajduje się dawcę rodzinnego. W pozostałych przypadkach poszukuje się osoby niespokrewnionej. Dlatego tak ważna jest rozbudowa krajowego rejestru dawców szpiku.
Dorota Raczkiewicz wyjaśnia, że często ludzie nie wiedzą, jak wygląda taki przeszczep. Metody pobrania szpiku są dwie i wybór należy od dawcy.
– Jedna to jest wkłucie w talerz miednicowy pod narkozą, co trwa około 50 minut. To jest około 6 proc. zabiegów. Druga metoda, 94 proc. wszystkich przeszczepów, to przetaczanie krwi – mówi Raczkiewicz. – Krew pobierana z jednej ręki, przechodzi przez separator, gdzie oddzielane są komórki szpiku, a następnie po trzech godzinach wraca do drugiej ręki.
Przeszczepy od niespokrewnionych dawców wykonuje się w Polsce od 1997 roku.
Problem polskich pacjentów jest także mała liczba ośrodków, które taki przeszczep mogą przeprowadzać. I tak np. w Poznaniu są dwa takie szpitale, w tym jeden dla dzieci.
– Tych sal po przeszczepie, w których osoba może przebywać jest za mało. Potrzeba nam więcej szpitali, potrzeba nam więcej oddziałów, gdzie ci chorzy będą mogli mieć przeszczep i będą mogli zdrowieć – mówi Dorota Raczkiewicz.
Jak podkreśla, liczba zachorowań nie zwiększa się. Może nam się tak wydawać przez to, że, po pierwsza, wzrosła wykrywalność nowotworów krwi, a po drugie, częściej słyszymy o zachorowaniach, m.in. przez portale społecznościowe.
– Jeśli chodzi o diagnostykę, to nie ma problemu. Pod warunkiem, że w naszych głowach otworzy się szufladka, że trzeba się badać. Jeżeli my byśmy robili raz w roku morfologię albo nasze dzieci miałyby robioną morfologię, to wykrycie nie tylko nowotworów krwi, ale wszelkich innych chorób, byłoby znacznie częstsze i łatwiejsze. Trafialibyśmy na oddział wcześniej, a nie w momencie, kiedy już jest bardzo źle – mówi.
